Una nueva cultura en torno al txakoli (s. XIX): los txakolíes de Bilbao

Resumen

Resumen: A finales del siglo XIX surgió nueva cultura en Bilbao entorno al consumo del txakoli. El desarrollo económico potenció el nacimiento de una nueva clase social ávida de lugares de ocio y uno de estos espacios serán los txakolies que jalonaban Bilbao. Los txakolies eran unos merenderos al aire libre donde se degustaba el txakolí, una variedad de vino que allí se cultivaba y se elaboraba, acompañado de platos de factura sencilla. De ser unos lugares de reunión familiar con la revolución industrial de finales del siglo XIX a estos locales también empezaron a acudir desde los burgueses a los obreros bilbaínos y dieron lugar a unos hábitos y costumbres propios de estos recintos. Muchos de estos establecimientos derivaron en conocidos restaurantes de la época en los que a la cocina tradicional se aunaron las nuevas corrientes culinarias de moda, fomentando la aparición de una cocina de fusión, base de la actual cocina vasca.Palabras clave: Cultura culinaria. Txakoli. Txakolies. Ocio. Cambio sociocultural. Bilbao. Laburpena: XIX. mendearen amaieran kultura berri bat sortu zen Bilbon txakolinaren kontsumoaren inguruan. Garapen ekonomikoak aisia-lekuen beharra zuen klase sozial eraberrituaren jaiotza bultzatu zuen eta Bilbo inguratzen zuten txakolinak espazio hauetako batzuk izango ziren. Txakolinak ziren hain zuzen edari hau, txakolina, bertan garatzen zen ardo mota, prestaketa errazdun jakiekin dastatzeko merienda-tokiak. XIX. mendearen amaierako familia giroko txoko batzuk izatetik haratago, industria-iraultzarekin batera, bai burgesia bilbotarra eta bai langileria ere toki hauetara hurbiltzen zihoan, esparru hauetan gerora berezkoak bilakatu ziren ohiturak ezarri arte. Eremu hauetako asko garatuz joango ziren garaiko sukaldaritza tradizionaletik modan zeuden sukaldaritza-korronte berriak gehituz eta jatetxe ezagun eginez; eta horrela, fusio-sukaldaritza baten agerpena sustatuz, gaurko euskal sukaldaritzaren oinarria, alegia.Gako-hitzak: Sukaldaritzako kultura. Txakoliña. Txakolies. Aisia. Aldaketa sociokulturala. Bilbao. Résumé: À la fin du XIXe siècle, une nouvelle culture est apparue à Bilbao autour de la consommation de txakoli. Le développement économique a potentialisé la naissance d'une nouvelle classe sociale avide de lieux de loisirs et l'un de ces espaces seront les txakolies qui ont marqué Bilbao. Les txakolies étaient des établissements ruraux où l'on goûtait le txakoli. Cette variété de vin a été cultivée et fabriquée dans ces lieux et consommée, accompagnée de plats populaires. De lieux de rencontre populaires avec la révolution industrielle de la fin du XIXe siècle, deviendra également un lieu de rencontre pour la classe bourgeoise, générant et renforçant les us et coutumes des txakolies. Un grand nombre de ces établissements sont issus de restaurants réputés de l'époque où les nouveaux courants culinaires se sont unis à la cuisine traditionnelle, favorisant ainsi l'apparition de la cuisine fusion qui constitue la base de la cuisine basque actuelle.Mots clés: Culture culinaire. Txakoli. Txakolies.Loisir. Changement socioculturel,. Bilbao. Abstract: At the end of the 19th century, a new culture emerged in Bilbao around the consumption of txakoli. Economic development boosted the birth of a new social class avid for places of leisure and one of these spaces were the txakolies that marked Bilbao. The txakolies were an outdoor picnic where Txakolí was tasted, a variety of wine that was cultivated and made there, accompanied by dishes of simple invoice. From being places of family reunion with the industrial revolution of the late nineteenth century to these locals also began to go from the bourgeois to the Bilbao workers and they gave rise to habits and customs peculiar to these precincts. Many of these establishments led to renowned restaurants of the time in which traditional cuisine was combined with the new trendy culinary currents, encouraging the appearance of a fusion kitchen that the basis of the current Basque cuisine.Keywords: Culinary culture. Txakoli. Txakolies. Leisure. Sociocultural chage. Bilbao.