Galería de arte La Taller más (+) laboratorio de periodismo Erredakzioa hacen (=) la revista Minerva. Emprendizaje, aprendizaje y divulgación artístico-cultural (La Taller art gallery plus (+) Erredakzioa journalism laboratory make (=) Minerva magazine. Entrepreneurship, learning and artistic-cultural divulgation)

Autores/as

  • Tania Arriaga-Azkarate Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea

Resumen

Resumen: En 2016 el pequeño laboratorio Erredakzioa abrió sus puertas para trabajar en torno a las tecnologías tipográficas y los procesos de producción periodísticos. Ahí, se ha creado ‘Minerva-El reportaje ilustrado-Erreportaje ilustratua’, publicación que pretende ser heredera de las revistas ilustradas del siglo XIX y que se imprime mediante técnicas mixtas (composición y máquina tipográfica, serigrafía e impresión digital). De este modo, se reflexiona sobre la aplicación de los procesos del arte a la prensa impresa y a su enseñanza. Erredakzioa recupera el espíritu del movimiento Arts & Crafts y las prácticas de su principal impulsor William Morris al ralentizar los tiempos de producción, fomentar los textos contrastados y el trabajo artesanal. El laboratorio es la extensión de la Galería y Taller de Grabado La Taller (Bilbao), dirigido por M. Martínez de Arenaza.Palabras clave: Tecnologías de impresión. Emprendizaje. Ilustración. Arte. Diseño.Laburpena: 2016an Erredakzioa laborategi txikiak bere ateak ireki zituen teknologia tipografikoak eta kazetaritza ekoizpen prozesuen inguruan lan egiteko. Bertan, ‘Minerva-El reportaje ilustrado-Erreportaje ilustratua’ sortu da, XIX. mendeko aldizkari ilustratuen oinordekoa izan nahi duen argitalpena eta teknika mistoak erabiliz inprimatzen dena (konposizioa eta tipografia-makina, serigrafia eta inprimaketa digitala). Modu honetan, arte-prozesuak prentsa inprimatuari eta honen irakaskuntzari dagokion aplikazioari buruz hausnartzen du. Erredakzioak Arts & Crafts mugimenduaren espiritua eta William Morris sustatzaile nagusiaren praktikak berreskuratzen ditu ekoizpen garaiak motelduz, testu kontrastatuak eta artisau lanak bultzatuz. Laborategia, M. Martínez de Arenazak zuzendutako La Taller (Bilbo) Galeria eta Grabatu Tailerraren luzapena da.Gako hitzak: Inprimatzeko teknologiak. Ekintzailetza. Ilustrazioa. Artea. Diseinua.Résumé: En 2016, le petit laboratoire Erredakzioa a ouvert ses portes pour travailler autour des technologies typographiques et des procédés de production journalistique. Naît ‘Minerva-El reportaje Ilustrado-Erreportaje Ilustratua’, une publication qui se veut héritière des revues illustrées du XIXe siècle et qui est imprimée selon des techniques mixtes (composition et composition, sérigraphie et impression numérique). Il s'agit de réfléchir à l'application des procédés de l'art à la presse écrite et à son enseignement. Erredakzioa retrouve l'esprit du mouvement Arts & Crafts et les pratiques de son principal promoteur William Morris en ralentissant les délais de production, en encourageant les textes contrastés et le travail artisanal. Le laboratoire est le prolongement de la Galerie et Atelier de Gravure La Taller (Bilbao), dirigé par M. Martínez de Arenaza.Mots clés: Techniques d'impression. Entrepreneuriat. Illustration. Art. Design.Abstract: In 2016 the small Erredakzioa laboratory opened its doors to work around typographic technologies and journalistic production processes. 'Minerva-El reportaje Ilustrado-Erreportaje Ilustratua’ was created, a publication that claims to be heir to the illustrated magazines of the 19th century and which is printed using mixed techniques (typesetting and typesetting, screen printing and digital printing). It is about reflecting on the application of art processes to the printed press and its teaching. Erredakzioa recovers the spirit of the Arts & Crafts movement and the practices of its main promoter William Morris by slowing down production times, encouraging contrasted texts and artisan work. The laboratory is the extension of the Gallery and Engraving Workshop La Taller (Bilbao), directed by M. Martínez de Arenaza.Keywords: Printing technologies. Entrepreneurship. Illustration. Art. Design.

Biografía del autor/a

Tania Arriaga-Azkarate, Universidad del País Vasco - Euskal Herriko Unibertsitatea

Licenciatura en Bellas Artes (UPV-EHU)Licenciatura en Antropología Social y Cultural (UNED)Doctorado en Bellas Artes Ph.D. (UPV-EHU)Doctorado en Antropología Social Ph.D. (Universidad de Extremadura)Profesor Titular. Universidad del País Vasco (UPV-EHU). Depertamento de Escultura

Citas

BIBLIOGRAFÍA

ALZURI, Miriam; GONZÁLEZ, Begoña y ZUGAZA, Miguel. “Prefacio”. En: Museo de Bellas Artes de Bilbao et al. (eds.): Después del 68. Arte y prácticas artísticas en el País Vasco. 1968-2018. Bilbao: Museo de Bellas artes de Bilbao y Petronor, 2018; pp. 25, 275.

ARENAZA, Maite. Entrevista realizada por la autora a Maite Martínez de Arenaza (11 de enero de 2020).

BEAVER, Press Print Shop. MIT. About the Beaver Press Print Shop. Recuperado de: http://beaverpress.mit.edu

BLUME, Hermann. Manual de tipografía. 1980. Londres: Thames and Hudson.

BULEGOA z/g. [http://bulegoa.org/que-somos/

CANGA LAREQUI, Jesús. El diseño periodístico en prensa diaria. Barcelona: Bosch Casa Editorial, 1994.

CANTERBURY CHRIST CHURCH UNIVERSITY. Letterpress Reimagined. [https://www. canterbury.ac.uk/arts-and-humanities/school-of-humanities/research/victorian-women-writers/icvww-research-projects-and-events/letterpress-reimagined.aspx

DE SMET, Fabian. “Serif Font-14 Weights”. En: Fabiandesmet, 2020. Recuperado de: https://fabiandesmet.com/portfolio/butler-font/

ESPINOSA, Lola. “Oficio-blog”. En: Oficio, 2020-2018. Recuperado de: http://oficio-blog.blogspot.com/p/quien.html

EVANS, Harold. Diseño y compaginación de la prensa diaria. 1985. México, DF: Ediciones G. Gili S.A.

FERRÉ FERRI, Enrique; ALCARAZ MIRA, Antonio. Huellas en el tiempo. Grandes tipos móviles de madera. Presentado en el 2º Congreso Internacional de Ilustración, Arte y Cultura Visual, 1, 2 y 3 de octubre de 2015 (Valencia). Recuperado de: http://dx.doi.org/10.4995/ILUSTRAFIC/ILUSTRAFIC2015/835

KICKSTARTER. Moveable Type: cross-country adventures in printing. Recuperado de: https://www.kickstarter.com/projects/powerandlightpress/moveable-type-cross-country-adventures-in-printing

KIRKHAM, Pat. “William Morris y el movimiento Arts and Crafts: la época y los ideales”. En: FONTÁN DEL JUNCO, Manuel; ZOZAYA ÁLVAREZ, María et al. (eds): William Morris y compañía: el movimiento Arts and Crafts en Gran Bretaña. Madrid: Fundación Juan March y Museu Nacional D’Art de Catalunya, 2018.

L’AUTOMÀTICA. Recuperado de: https://www.lautomatica.org/es/

LA MAQUINARIA MODERNA-Rodríguez Hermanos (fecha desconocida pero anterior a la revolución electrónica), Catálogo nº 4006, Madrid-Bilbao.

LA TALLER. Recuperado de: https://www.lataller.com/es/la-taller/taller-2/

LAZOIMPRESORES.ES. Recuperado de: http://www.lazoimpresores.es/la-empresa

LESGOLD, Alan. M. “The nature and methods of learning by doing”. En: American Psychologist, 56 (11). Estados Unidos, s/f.; pp. 964-973. Recuperado de: https://doi.org/10.1037/0003-066X.56.11.964

LOCAL NEWS NETWORK DURANGO (Deborah Uroda, News Producer). New Edition for Old Mancos Letterpress, 2019. Recuperado de: https://www.durangolocal.news/newsstories /new-edition-for-old-mancos-letterpress

MANCOS COMMON PRESS. Recuperado de: https://mancoscommonpress.org/

MORALES FARFÁN, Lourdes. “Imprenta Municipal-Artes del libro”. En: Una ventana desde Madrid. Recuperado de: https://www.unaventanadesdemadrid.com/madrid/imprenta-municipal.html

PLÓMEZ, Academia. Recuperado de: http://familiaplomez.com/academia/

SHOAF, Jeremiah. “What’s Trending in Type. Butler”. En: Typewolf, 2016. Recuperado de: https://www.typewolf.com/site-of-the-day/fonts/butler

SUÁREZ-CARBALLO, Fernando; MARTÍN-SANROMAN, Juan-Ramón. “El papel de la tipografía en los estudios universitarios de Periodismo en España”. En Gráfica. Documentos de Diseño Gráfico, vol.3, 2015; pp. 29-45. Recuperado de: https://www.researchgate.net/publication/318014081_El_papel_de_la_tipografia_en_los_estudios_universitarios_de_Periodismo_en_Espana

UNIVERSIDAD COMPLUTENSE MADRID. Facultad de Ciencias de la Información. Chibalete. Recuperado de: https://ccinformacion.ucm.es/chibalete

UNOS TIPOS DUROS. Recuperado de: https://www.unostiposduros.com/

VALLEJOS COTTER, Ana. “Tipo Móvil: rescatando desde la nostalgia y el arte”. En: Endémico. Recuperado de: https://www.endemico.org/medioambiente-es-cultura/tipo-movil-resca tando-desde- la-nostalgia-arte/

WHITE, Patrick. Developing Research Questions. Hampshire: Palgrave Macmillan, 2009.

WIKITOKi. Josune Urrutia Asua. Recuperado de: http://wikitoki.org/entidad/josune-urrutia-asua-2/

ANEXO. Dosier de medios de comunicación (recopilación de artículos, piezas televisivas y radiofónicas sobre Erredakzioa y Minerva)

EGIMENDi, M (EGIBAR, Itziar). “Minerva, emeki egindako aldizkari ilustratua”. En: Aizu, 2019. Recuperado de: http://www.aizu.eus/index.php?option=com_content&view=article&id= 2177:minerva-emeki-egindako-aldizkari-ilustratua&catid=208:erreportajeak-436

EITB. Erredakzioa, artea eta kazetaritza uztarturik. Recuperado de: https://www. eitb.eus/eu/telebista/programak/eitb-kultura/bideoak/osoa/6853890/erredakzioa-artea-eta-kazetaritza-uztarturik/

BILBOHIRIA. Minerva aldizkariaren bigarren zenbakiak idazlea eta futbolaria batu ditu. Recuperado de: https://www.bilbohiria.eus/53851

GRAFFICA.INFO. Nace ‘Minerva. El reportaje ilustrado’, una revista con el ‘savoir faire’ del siglo pasado. Recuperado de: https://graffica.info/minerva-el-reportaje-ilustrado/

MAKMA, Revista de Artes Visuales y Cultura Contemporánea. Nace el Proyecto cultural Erredakzioa. Recuperado de: https://www.makma.net/nace-el-proyecto-cultural-erredakzioa/

MAKMA, Revista de Artes Visuales y Cultura Contemporánea. Periodismo, ilustración y fútbol en la revista Minerva. Recuperado de: https://www.makma.net/periodismo-ilustracion-y-futbol-en-la-revista-minerva/

MARTIN, Maider. “Periodismo a la antigua en el bilbaíno barrio de Solokoetxe”. En: EITB.eus y Radio Euskadi, 2017. Recuperado de: https://www.eitb.eus/es/radio/radio-euskadi/ programas/reportajes/detalle/5237926/periodismo-antigua-bilbaino-barrio-solokoetxe------/

NONTZEBERRI. Eskuz eta tipografiarekin inprimatutako “Minerva” argitalpen ilustratua aurkeztuko dute. Recuperado de: http://nontzeberri.eus/eskuz-eta-tipografiarekin-inprimatutako-minerva-2-argitalpen-ilustratua-aurkeztuko-dute-gaur

SIERRA, Elena. “Las Manos negras de los corcheros en una obra de arte”. En: El Correo. Bizkaia, 16 de septiembre, 2019; p. 45.

Descargas

Publicado

2022-01-04

Cómo citar

Arriaga-Azkarate, T. (2022). Galería de arte La Taller más (+) laboratorio de periodismo Erredakzioa hacen (=) la revista Minerva. Emprendizaje, aprendizaje y divulgación artístico-cultural (La Taller art gallery plus (+) Erredakzioa journalism laboratory make (=) Minerva magazine. Entrepreneurship, learning and artistic-cultural divulgation). Zainak. Cuadernos De Antropología-Etnografía, (39). Recuperado a partir de https://ojs.eusko-ikaskuntza.eus/index.php/zainak/article/view/987

Número

Sección

Artículos de Investigación