Noticias y fotografías de Ramona Sainz, barquillera pamplonesa (News and photos of Ramona Saiz, a waffle maker from Pamplona)

Autores/as

  • Ricardo Gurbindo Gil

Resumen

Resumen: Ramona Sainz fue la última pamplonesa que elaboraba barquillos al modo tradicional, para posteriormente venderlos de forma ambulante por las calles de la ciudad. Se presentan de forma conjunta las noticias de la actividad desempeñada por esta barquillera que han llegado hasta el día de hoy, junto a los testimonios fotográficos de la protagonista conservados y compartidos por su descendencia familiar. La combinación de las características de ambos tipos de fuentes no solo sirve para profundizar en las particularidades y aspectos relacionados con dicho oficio, sino que también nos aporta una faceta más humana y cercana de esta antigua ocupación.Palabras clave: Barquillo. Barquillera. Oficio tradicional. Pamplona (Navarra).Laburpena: Ramona Sainz izan zen barkilloak modu tradizionalean egiten zituen azken iruindarra, on-doren hiriko kaleetan zehar modu ibiltarian saltzeko. Artikulu honek batera aurkezten ditu barkillogile ho-rrek egindako jarduerari buruz gaurdaino iritsi diren albisteak eta protagonistaren argazki testigantzak, familiako ondorengoek kontserbatu eta partekatu dituztenak. Bi iturri mota horien ezaugarrien konbinazi-oak lanbide horrekin lotutako berezitasun eta alderdietan sakontzeko ez ezik, antzinako okupazio horren aurpegi gizatiarrago eta hurbilago bat ere ematen digu.Gako hitzak: Barkilloa. Barkillo-saltzaile. Antzinako ogibidea. Iruñea (Nafarroa).Résumé: Ramona Sainz était la dernière femme de Pampelune à fabriquer des oublies de manière traditionnelle, pour les vendre plus tard de manière ambulante dans les rues de la ville. L'activité exercée par cette marchande d’oublies est arrivé à nos jours grâce aux informations et aux témoignages photogra-phiques de la protagoniste conservés et partagés par ses descendants familiaux. La combinaison de ces deux types de sources d'information permet d'approfondir les particularités et les aspects liés à la profes-sion. Elle nous donne aussi une vision humaine et proche de ce métier traditionnel.Mots clés: Oublie. Marchande d’oublies. Métier traditionnel. Pampelune (Navarre).Abstract: Ramona Sainz was the last woman from Pamplona who made wafers in the traditional way and then sold them on the streets of the city. This article presents a combination of the news that has survived to the present day about the activity carried out by this waffle-maker and the photographic testi-monies of the protagonist preserved and shared by her family descendants. The combination of the char-acteristics of both types of sources not only serves to delve deeper into the particularities and aspects related to this trade, but also provides us with a more human and closer look at this old occupation.Keywords: Waffle. Waffle maker. Traditional job. Pamplona (Navarre).

Citas

BIBLIOGRAFÍA

ARAZURI DÍEZ, José Joaquín. Pamplona, calles y barrios, I, A-D, Pamplona: José Joaquín Arazuri, 1979.

ARAZURI DÍEZ, José Joaquín. Pamplona, calles y barrios, II, E-P, Pamplona: José Joaquín Arazuri, 1980.

AYUNTAMIENTO DE PAMPLONA. Ordenanzas de Policía Urbana de la Ciudad de Pamplona, Pamplona: Imprenta de la viuda de Azpilicueta e hijo, 1872.

AYUNTAMIENTO DE PAMPLONA. Proyecto de Ordenanzas Municipales de Policía Urbana, Pamplona: Ayuntamiento de Pamplona, 1897.

AYUNTAMIENTO DE PAMPLONA. Ordenanzas municipales de Policía Urbana de la Ciudad de Pamplona, Pamplona: Imprenta y librería de Bescansa. 1898.

INSTITUCIÓN PRÍNCIPE DE VIANA. La imprenta en Navarra, Pamplona: Diputación Foral de Navarra, 1974.

JIMÉNEZ, Joaquín. Usted le conoce: Ramona Sainz, barquillera. Diario de Navarra, nº 18.826; 1963; pp. 1-8.

LASPEÑAS IRURZUN, Javier. Curiosidades pamplonesas, Pamplona: Ayuntamiento de Pam-plona, 1986.

MARZO, Pepa. Junto al río Arga se fabrican barquillos. Una pequeña industria que desaparece, El Pensamiento Navarro, nº 21.315, 1962; p. 2.

NAVAJAS, María. Modelo del mes. Los modelos más representativos de la exposición: barqui-llera, Madrid: Museo del traje, 2017.

PERALES VALDÉS, Manuel. Anuario comercial e industrial de Navarra para 1908, Pamplona: Imprenta de La Actividad, 1908.

RODA HERNÁNDEZ, Paco (coord.). Mujeres y cuidados: otra memoria fotográfica de Pamplo-na / Emakumeak eta zainketak: Iruñeko beste argazki-memoria bat, Pamplona: Ayunta-miento de Pamplona, 2021.

RUBIO LÓPEZ, Julián. Guía de Navarra: 1952-1953, Pamplona: Editorial Navarra, 1952.

HEMEROTECA:

Arriba España.

Diario de Navarra.

El Eco de Navarra.

El Pensamiento Navarro.

Lau-buru.

Descargas

Publicado

2022-01-04

Cómo citar

Gurbindo Gil, R. (2022). Noticias y fotografías de Ramona Sainz, barquillera pamplonesa (News and photos of Ramona Saiz, a waffle maker from Pamplona). Zainak. Cuadernos De Antropología-Etnografía, (39). Recuperado a partir de http://ojs.eusko-ikaskuntza.eus/index.php/zainak/article/view/973

Número

Sección

Artículos de Investigación